Dilencilik, bir kişinin emekten yoksun olarak elde ettiği, maddi kazanç sağlama amaçlı eylemlerdir. Dilencilik suçu herkes tarafından işlenenebilir bir suçtur. Ruh ve beden bakımından kendini idare edemeyecek kişilerin kullanılması halinde bu eylem suç teşkil etmiş olur.
Dilencilik suçunu işleyen kişi bir ile üç yıl arasına kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bir yıl ve altında ceza alan kimselere adli para cezası uygulanır. Para cezasına çevrilen suçlarda, ücret ödenmediği takdirde ceza hapis cezasına geri çevrilir.
Genel alhaka karşı suçlar kapsamında çocuk dilencilik konusunda çocukları koruyan hükümler yer almaktadır. Çocukları dilencilikte araş olarak kullanan kişi hapis cezasıyla cezalandırılmaktadır.
Yoksulluk Sonucu Dilencilik
Gündelik hayatın içinde sık sık karşı karşıya kalınan dilencilik fiilini nedenlerinden birini yoksulluk oluşturur. Dilenciliğin yoksullukla olan ilişkisi değerlendirildiğinde dilenmek adeta hayatta kalma çabası olarak ortaya çıkar.
Bir gelir elde etme yolu haline getirilmek suretiyle kişilerin dilenerek geçimlerini sağladıkları görülür. Yoksullukla dilenciliğe birçok toplumda ve tarihte rastlanılır. Ancak her yoksulun dilenmediği gibi yoksul olmayanların da dilendiği gözlemlenir. Mevzuata bakıldığında bizatihi dilencilik fiili suç olarak değil ama kabahat olarak düzenmiştir. Böylece kişilerin acıma ve merhamet duygulannın kötüye kullanılması engellenmeye çalışılmıştır. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) m. 229’da ise çocuklann, beden veya ruh bakımından kendini idare edemeyecek durumda bulunan kimselerin dilencilikte araç olarak kullanılması halinde, kullanan kişinin cezalandırılması öngörülerek bu durum TCK’da suç olarak düzenlenmiştir.
Çocukları araç olarak kullanan kişiler, araç olarak kullandıkları kişilerin üçüncü derece dahil kan ya da eşIeriyse, cezanın arttırılması öngörülmüştür. Bu suçun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmiş olması halinde de verilecek cezanın arttırılması kabul edilmiştir.
Çocukların, bedensel veya ruhsal bakımdan kendini idare edemeyecek olan kişilerin bu suçta araç olarak kullanılması bir anlamda toplumun acıma duygusunun kötüye kullanılmasına ve böylece haksız çıkarların elde edilmesine neden olabilmektedir. Bu kapsamda, çalışmada dilencilik fiiline yönelik 5326 sayılı Kabahatlar Kanunu (KK) m. 33 te ve TCK m. 229’da öngörülen düzenlemeler incelenerek, söz konusu düzenlemelerin yoksulluk bağlamında değerlendirilmesi yapılacaktır.
Görevli Mahkeme
Dilencilik suçunda göre alan mahkeme, cezasının sınırı gereği asliye ceza mahkemesidir. Dava, suçun işlendiği yerde asliye ceza mahkemesinde görülecektir.
Dilencilik yaptırma Suçu Maddeleri
MADDE 229.
- Çocukları, beden veya ruh bakımından kendini idare edemeyecek durumda bulunan kimseleri dilencilikte araç olarak kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
- Bu suçun üçüncü derece dahil kan veya kayın hısımları ya da eş tarafından işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.
- Bu suçun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmiş olması hâlinde, verilecek ceza bir kat artırılır.